Stanisław Cisło – zasłużony pionier dla społeczności Miasta i Gminy Katy Wrocławskie

 

3 sierpnia 2015 minęło 50 lat od śmierci Stanisława Cisło, zasłużonego pioniera na ziemi kąckiej. Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Kąckiej pamiętało o tej dacie i przedstawiciele z prezesem Andrzejem Cicheckim zjawili się, z wiązanką kwiatów, na mogile społecznika na cmentarzu w Kątach Wrocławskich, który działał w ciężkich warunkach po wojnie dla dobra społeczności miasta i gminy Kąty Wrocławskie. Pracował po wojnie na wielu stanowiskach w administracji państwowej w Kątach Wrocławskich i we Wrocławiu oraz zajmował różne stanowiska społeczne.

Po przyjeździe na Ziemie odzyskane Wydział Samorządowy Pełnomocnika Rządu skierował go do Miasta Brochów dla zaprowadzenia księgowości finansowej w Zarządzie Miejskim. Kolejno z dniem 8 marca 1946 r. skierowano Stanisława Cisło na stanowisko sekretarza Gminnego w Kątach Wrocławskich.Wstąpił do Stronnictwa Ludowego 19 października 1946, a po zorganizowaniu Gminnego Komitetu ZSL pełnił funkcję skarbnika oraz sekretarza. W Gminnej Spółdzielni Samopomoc Chłopska w Kątach Wrocławskich, do której wstąpił w roku 1946, pełnił też obowiązki sekretarza technicznego od 28 października 1947 r., a następnie kolejno: członka Rady Nadzorczej, potem Zarządu, by na koniec piastować funkcję przewodniczącego tej rady.

Na przełomie 1946/47 z inicjatywy Stanisłąwa Cisło powstała Gminna Biblioteka Publiczna – pierwsza w powiecie. Organizował też świetlice, chóry, teatry, jasełka i kluby sportowe. Wspólnie z innymi zakładał Bank Spółdzielczy i Gminną Spółdzielnię „Samopomoc Chłopską” w Kątach Wrocławskich.

W latach 1947-48  był radnym Powiatowej Rady Narodowej we Wrocławiu i w uznaniu za pracę w dziedzinie społeczno-administracyjnej Prezydium Powiatowej Rady Narodowej we Wrocławiu przyznało mu  „Odznakę XV – lecia Wyzwolenia Dolnego Śląska”.

Od 1 marca 1958 r. do 31 sierpnia 1962 r. pełnił funkcję przewodniczącego Gromadzkiej Rady Narodowej. Wspólnie z ludnością budował drogi do wsi. Od 1 września 1962 r. pracował w Powiatowym Komitecie Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego we Wrocławiu, w charakterze instruktora administracyjno-gospodarczego.

W dniu 22 lipca 1959 roku został udekorowany „Złotym Krzyżem Zasługi”.

Na Ziemie Zachodnie po wojnie przyjechał z powiatu Dąbrowa Tarnowska, gdzie przed wojną dał się również poznać  jako wybitny działacz społeczny, a w czasie wojny członek AK. Po wojnie w jego mieszkaniu w Kątach Wrocławskich mieścił się punkt kontaktowy kolegów z AK, którzy się nie ujawnili.  Syn Stanisława – Jan wspomina po latach: często na kilka dni przyjeżdżali, jak to ojciec tłumaczył dzieciom: wujkowie, z którymi chodził po terenie, by porozmawiać bez świadków.

Historia  pracy Stanisława Cisło w administracji państwowej i społecznej rozpoczęła się już wcześniej, tuż po pierwszej wojnie światowej i jest bardzo bogata.

Po powrocie z wojska austriackiego, oprócz pracy na roli, zajął się działalnością społeczną na terenie Gminy Otfinów w powiecie Dąbrowa Tarnowska.

W roku 1919 r. założył na terenie swojej wsi Stowarzyszenie młodzieży pod nazwą: „Teatr i Chór Włościański”. Po spotkaniu z posłem Jakubem Bojką wstąpił do P.S.L.  PIAST. Zajmował się pracą na roli, interesując się żywo pracą kulturalno-oświatową w swojej wsi. W tym czasie zorganizował Kółko Rolnicze i Ochotniczą Straż Pożarną, której był komendantem przez szereg lat.

Dotąd w Niecieczy, pow. Dąbrowa Tarnowska, stoi budynek straży pożarnej z tablicą pamiątkową ku pamięci założyciela.1 marca 1923 r. objął funkcję sekretarza gminnego w swojej wsi, a od 1 marca 1928 r. również w gminach jednostkowych Gruszów, Pasieka Otfinowska, Pieszyce, Podlesie Dębowe i Żelichów.

W 1925 r. otrzymał za pracę społeczną Medal 3 maja. W 1928 r. za jego usilnym staraniem powstała w Niecieczy Spółdzielnia Mleczarska, w której pełnił bezinteresownie obowiązki księgowego przez kilka lat.

W 1928 r. odznaczony został brązowym Krzyżem Zasługi.

W 1929 r. wysłany został przez Wydział Powiatowy w Dąbrowie Tarnowskiej na czteromiesięczny kurs administracji komunalnej przy Wolnej Wszechnicy w Warszawie.

Po powrocie z kursu został członkiem Powiatowego Zarządu PSL, członkiem Zarządu Okręgowego Towarzystwa Rolniczego i przewodniczącym Okręgowego Związku Młodzieży Wiejskiej przy O. T. R. – Okręgowe Towarzystwo Rolnicze.

Po powodzi w roku 1934, brał żywy udział w pracach Powiatowego Komitetu Pomocy Powodzianom i za pracę tę odznaczony został brązowym Krzyżem Zasługi po raz drugi.

W kwietniu 1935 r. objął stanowisko sekretarza Zarządu Gminnego, gminy zbiorowej w Otfinowie.

W 1937 r. założył Gminną Bibliotekę Oświatową (pierwszą w powiecie). W tym roku odznaczono go też srebrnym Krzyżem Zasługi za pracę na polu samorządu gospodarczego.

Podczas okupacji Niemcy zmusili Jego do ponownego objęcia funkcji sekretarza Zarządu Gminnego Otfinów, na co pod presją musiał się zgodzić.

W czasie okupacji starał się pomagać i ułatwiać życie ludności, a w szczególności zagrożonym przez wystawianie fałszywych dokumentów, nieprawdziwych danych z ewidencji ludności, nieprawdziwych danych sprzed wojennych spisów rolnych itp. Po zorganizowaniu na terenie powiatu Batalionów Chłopskich (AK) pracował w wywiadzie tej organizacji bojowej pseudonim „Cep”, a następnie w sekcji administracyjno-samorządowej.

13 stycznia 1945 r. powiat dąbrowski został wyzwolony spod okupacji hitlerowskiej i na polecenie Komendanta Wojennego Armii Radzieckiej Stanisław Cisło uruchomił biuro Zarządu Gminnego w Otfinowie.

4 lutego 1945 ożenił się z Teresą Mrozek, córką pracownika folwarcznego z Siedliszowic, z którą pracował w gminie i która była sanitariuszką w AK, pseudonim „Ruta”.

W informatorze na 50-lecie (1956 – 2006) Szkoły podstawowej nr 2 w Kątach Wrocławskich czytamy:

„W marcu 1956 roku przewodniczącym Komitetu Rodzicielskiego został pan Stanisław Cisło, który wraz z resztą członków przyczynił się do tego, aby budynek szkolny włączono do planu kapitalnych remontów. Następnie za sprawą rodziców oraz z pomocą Przedsiębiorstwa Rozbiórkowo-Porządkowego, uporządkowano teren wokół szkoły i zorganizowano boisko do siatkówki.”

Stanisław Cisło w roku 1963 przeszedł na emeryturę, a zmarł dwa lata później – 3 sierpnia 1965, pochowany został na cmentarzu w Kątach Wrocławskich.

W książce Kazimierza Witkowskiego „Ojczyzna duża i mała”, znajdujemy fotografie ze Stanisławem Cisło, jak też wzmianki w wielu miejscach o Jego pracy społecznej, kulturalnej w Otfinowie, Niecieczy i innych miejscowościach powiatu Dąbrowa Tarnowska:

„W 1929 r. dojrzał w Niecieczy pomysł postawienia pomnika poległym w I wojnie światowej. Z małej wioski, liczącej wtedy około 150 domostw, poszło na wojnę i nie wróciło 22 młodych ludzi. Niecieczanie czuli się w obowiązku złożenia hołdu swoim synom. Wielkim orędownikiem tego dzieła była młodzież zespolona w Związku Młodzieży Ludowej, którego prezesem był w tym czasie Stanisław Cisło.”

„Od 1935 r. w okresie jesienno-zimowym dwa razy w tygodniu, wieczorami, odbywały się w szkole tak zwane „Świetlice”, podczas których gromadziła się młodzież z tych” moich” organizacji, spędzając czas z pożytkiem dla każdego. Były pogadanki, odczyty. Zajmowali się tym kierownik szkoły Bolesław Banek oraz znany w powiecie działacz młodzieżowy Stanisław Cisło.”

W kolejnej książce Tadeusza Stefana Krasnodębskiego pt. „Policjant konspiratorem” opisuje autor życie, pracę i walkę w czasie II wojny światowej w Otfinowie i okolicy, tu również  wspomina działania znanego społecznika, oraz członka AK Stanisława Cisło pseudonim Cep.

W lipcu 2015 wybrałem się z synem ś p. Stanisława Cisło Janem  w jego rodzinne strony, by zebrać materiały do obszernej biografii . W Dąbrowie Tarnowskiej w odremontowanej synagodze, która spełnia obecnie rolę regionalnego muzeum przy Dąbrowskim Domu Kultury spotkaliśmy sylwetkę postaci starosty dożynkowego z roku 1935 – Stanisława Cisło.

 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Wykonaj działanie *